کپسول آتش‌نشانی فوم، که به نام اکستینگویشر فوم نیز شناخته می‌شود، معمولاً حاوی محلول آب و فوم هستند که برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌های دسته B (مایعات قابل اشتعال مانند بنزین یا روغن‌ها) و گاهی اوقات آتش‌سوزی‌های دسته A (مواد جامد قابل اشتعال مانند چوب یا کاغذ) که دو نوع رایج از انواع اتش سوزی هستند استفاده می‌شوند.

این کپسول‌ها که معمولا به دو صورت شیمیایی و مکانیکی تولید می‌شوند با پخش کردن مایع فوم (کف) روی موادی که در حال سوختن هستند مانع از رسیدن اکسیژن به حریق شده و از پخش شدن گاز قابل اشتعال از روی مواد جلوگیری می‌کند.

فوم (کف) اطفاء حریق چگونه کشف شد؟

اولین بار مهندس و شیمیدان روسی به نام الکساندر لوران (سال 1902) کپسول آتش نشانی فوم یا کف را اختراع کرد. الکساندر در این نوع کپسول‌ها از انواع مختلف مواد فعال سطحی استفاده کرد که باعث تولید فوم یا کف می‌شد. این مواد فعال سطحی باید فوم را با غلظت کمتر از یک درصد تولید کنند. الکساندر لوران در باکو، شهری که در آن زمان مرکز صنعت نفت روسیه بود زندگی می‌کرد. در آنجا با دیدن آتش‌های نفتی بزرگ که به سختی مهار می‌شدند، تحت تاثیر قرار گرفت. و تصمیم داشت مایعی پیدا کند که چنین آتش هایی را مهار کند.

بدین صورت فوم آتش نشانی را اختراع و در سال 1902 و 1903 با موفقیت امتحان شد. اولین فوم، مخلوطی از پودر و آب بود که به دلیل عمل شیمیایی انجام شده، فوم شیمیایی نام گرفت. خوب است بدانید، چگالی آب بیشتر از چگالی مایعات قابل اشتعال است. و وزن فوم یا کف همواره کمتر از وزن مایعات قابل اشتعال است. همین امر  دلیلی شد تا الکساندر مایعی را اختراع کند که به سرعت بر روی مواد شعله ور شده، پرتاب و مانع بلند شدن گاز آتش شود. همچنین از رسیدن اکسیژن هوا به سطح حریق جلوگیری کند.

در واقع کف یا فوم آتش نشانی همانند پتوئی سطح حریق را می‌پوشاند و موجب اطفاء حریق می‌گردد. اگر قصد خاموش کردن مایعات قابل اشتعال را با آب داشته باشیم، در واقع باعث گسترش حریق خواهیم شد. همچنین زحمت مهار کردن حریق را برای ماموران آتش نشانی دوچندان می‌کنیم.

فوم‌های آتش نشانی با توجه به نرخ انتشار و کاربرد مصرف آنها به انواع مختلفی طبقه بندی و کلاس بندی می‌شوند.

کف (فوم) اطفا حریق در کپسول‌های آتش نشانی چه کاربردی دارد؟

کف یا فوم، مایعی است که برای خاموش کردن آتش مایعات و مواد خشک استفاده می‌شود. در در واقع نقش اصلی آن سرد کردن آتش و جلوگیری از انتشار گاز در حال اشتعال است. از طرفی از رسیدن اکسیژن موجود در هوا به حریق جلوگیری می‌کند. همین روند در نهایت باعث خاموش شدن آتش می‌شود.  کپسول‌های آتش نشانی فوم معمولا به دو صورت شیمیایی و مکانیکی تولید می‌شوند که ترکیب اصلی فوم مکانیکی از آب و کف، و گاز و کف، همچنین ترکیب فوم شیمیایی از بی کربنات سدیم و آلومینیوم سولفات می‌باشد. خاموش کننده‌های فوم شیمیایی بدلیل مشکلات و نقاط ضعفی که داشتند از بازار مصرف خارج شدند.

شدت پرتاب خاموش کننده کف (فوم) نزدیک به 5 متر و گنجایش آنها 9 لیتر می‌باشد. کپسول‌های آتش نشانی فوم برای استفاده در حریق‌های کلاس A و کلاس B مناسب هستند. اما بسته به نوع آتش سوزی به روش‌های مختلفی استفاده می‌شوند. بیشترین کاربرد آن برای مهار کردن مایعات قابل اشتعال است ولی برای اطفا حریق مواد خشک نیز قابل استفاده هستند. اما برای آتش سوزی ناشی از روغن پخت و پز استفاده نمی شود.

هر نوع فوم کاربرد و مصرف خاص خود را دارد. زمانی که یک فضای محصور مانند زیرزمین یا انبار دچار آتش سوزی شد، از فوم‌های با قابلیت انتشار بالا استفاده می‌شود. به همین دلیل در خرید کپسول اتش نشانی  باید به کیفیت فوم مصرفی توجه بسیاری کرد.

نحوه استفاده از مهارکننده‌های فوم یا کف

1- قبل از استفاده از خاموش کننده کف، باید اطمینان حاصل کنیم که کاملاً شارژ شده است و همچنین ضامن ایمنی خم نشده باشد. شارژ کپسول اتش نشانی نقش بسیار مهمی در عملکرد کپسول و مهارکردن آتش دارد. پس لطفاً آن را جدی بگیرید!

2- یک فاصله ایمن از آتش داشته باشیم و سپس ضامن را برداریم تا خاموش کننده فعال شود.

3- برای مقابله با کلاس حریق B، در صورت امکان ، نازل را به سمت یک سطح عمودی درست از آتش نگه داریم. زیرا هدف قرار دادن مستقیم به سمت آتش ممکن است باعث گسترش آن شود.

4- برای مبارزه با آتش سوزی‌های کلاس A ، نازل را مستقیماً به سمت پایه آتش قرار دهیم، و جت را بر این اساس از چپ به راست حرکت دهیم.